20. yüzyılda yetişen hattatların celi sülüs, celi talik, celi divani ve divani hocası olan hat üstadı. İstanbul῾da doğan Sami Efendi, Yorgancılar Kethüdası Hacı Mahmud Efendi῾nin oğludur. İlk yazılarında‴yorgancızade‴ imzasını kullanmıştır.
Sıbyan mektebinde okurken Boşnak Osman Efendi῾den aklam-i sitteyi, Mümtaz Efendi (ö.1288/1871)den Babıali rikası meşketti. Bilhassa celi sülüs ve celi talikte rakipsiz bir sanatkardır. Sami Efendi, divani yazılarını ve tuğra çekmeyi küçüklüğünde memur olarak girdiği Divan-ı Hümayun῾da Nasih Efendi῾den öğrendi. Mustafa Rakım῾ın öğrencilerinden Recai Efendi (ö.1291/1874)῾den celi sülüs; Kıbrısizade İsmail Hakkı Efendi (ö.1278-1279/1862)῾den nestalik; Ali Haydar Bey (ö. 1287/1870)῾den celi nestalik dersleri alarak kendini yetiştirdi.
1327/1909da Divan-ıHümayun῾dan emekliye ayrıldı. Ayrıca Divan-I Hümayun ve Enderun mektebinde dersler verdi. Hattat Sami Efendi, 19. yüzyılın ikinci yarısında aklam-ı sittede klasik yolu izleyen en kuvvetli hattatlardan biridir.
Hat hocalığı yaparken birçok kimse kendisinden istifade etmiştir. Ömer Vasfi(1297-1347/1880-1928), İsmail Hakkı Altunbezer(1869-1946), Necmeddin Okyay (1300-1396/1883-1976), Kamil Akdik (1278-1360/1862-1941), Nazif(ö. 1331/1913), Hasan Rıza (ö. 1338/1920), Elmalılı Hamdi Yazır (ö.1361/1942), Neyzen Emin Yazıcı (ö. 1945) bunların en meşhurlarındandır.
31 Mayıs 1914῾te açılan Medresetü῾l-Hattatin adlı hattat okulunda Sami Efendi῾nin rolü görülür. Nitekim öğrencilerinden Hasan Rıza, Hulusi Yazgan, Kamil Akdik, İsmail Hakkı Altunbezer ve Necmeddin Okyay bu okulda dersler vermişlerdir. Sami Efendi῾nin eserleri genellikle özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.
1912 yılında vefat eden Sami Efendi῾nin kabri İstanbul Fatih Camii haziresindedir. Mezar taşını Kamil Akdik celi sülüs ile yazmış, taşın süslemesini de İsmail Hakkı Altunbezer yapmıştır. Sonradan Necmeddin Okyay, üstadın vefatına şu tarihi düşmüştür:
Ser-füru eyler cihan tarih-i Necmeddin için
Göçtü Sami kaldı rakım mesleği üstadsız.
Hattat Sami Efendinin celi sülüs ve nestalik levhaları daha çok Cihangir, Aksaray Valide, Rami, Edirnekapı῾da Mihrimah ve Üsküdar῾da Altunizade Camilerinde bulunmaktadır. Taşa geçirilmiş yazı ve kitabeleri de şunlardır: Kapalıçarşı῾nın iki kapısı üzerindeki tamir kitabesi, hadis ve tuğra; Babıali῾de vilayet yanında Nallı Mescit῾teki hadis; Şehzade, Kantarcılar ve Ali Paşa Camileri῾nin kapılarındaki ayetler; Tophane῾den 1956῾da Maçka parkına nakledilen Hamidiye çeşmesi ve Etfal Hastanesi ile Eminönü Yeni Cami῾nin arkasında İş Bankası bitişiğindeki çeşme ve Erenköy῾de Zihni ve Galip Paşa camilerinin kitabeleri; Yıldız Sarayı bahçesindeki çeşme yazısı kendisinin eseridir.
Kaynak: hatsanat.org